منطقه حفاظت شده هماگ

اطالعات در خواستی برای درج در بانک اطالعاتی منطقه حفاظت شده هماگ: 
.1 نام منطقه: منطقه حفاظت شده هماگ 
.2 تاریخ تاسیس منطقه از ابتدا تا اکنون: در سال 1387 به عنوان منطقه حفاظت شده پیشنهاد و طبق مصوبه 351در تاریخ 
/14 /9 89 به عنوان منطقه حفاظت شده هماگ آگهی رسمی گردید. 
.3 موقعیت عمومی منطقه:
 این منطقه در مختصات ”40 ׳50 ˚55 تا ”02 ׳60 ˚56 طول شرقی، ”47 ׳45 ˚27 تا ”30 ׳13 ˚28 عرض شمالی و در شمال 
شهرستان بندر عباس و قسمت جنوبی شهرستان حاجی آباد قرار گرفته است. 
.4 وسعت منطقه: 100509 هكتار 
.5 ویژ گی و سیمای عمومی منطقه)شامل وضعیت توپوگرافی،چشم انداز، پوشش گیاهی و گونه های شاخص گیاهی، وضعیت 
عمومی حیات وحش و گونه های شاخص و کریدور ها( 
زمین شناسی :
منطقه هماگ بخشی از از زاگرس چین خورده می باشد . چین خوردگی ها و گسل ها اغلب از روند شممال غربمی و جنمو 
شرقی زاگرس پیروی می نمایند . از نظر ساختا ر ، سازندها دارای تنوع زیادی اسمت در بخشمهای مرتفم و پمر شمیب حموزه 
سازندهای آسماری جهرم، اهک گوری، رازک میشان و بصورت محودود سازند بختیاری وجود دارد که سنگ شناسی آنها شامل 
آهک دولومیتی ، آهک ریفی ، مارن سیلتی و آهک سیلتی مارن و واریزه های مسطحی شیل و کنگلومرا است . تنوع سماختاری 
فوق باعث شده است که بیرون زدگی های سنگی فراوان پرتگاه ها و دامنه های واریزه ای به اشكال و جهات مختلف در منطقمه 
دیده شود . 
در خصوص خاک های منطقه می توان به موارد ذیل اشاره نمود :
▪ اکثرا فاقد پوشش خاکی و یا خاک های کم عمق بر روی دامنه های کم شیب 
▪ خاک های کم عمق و در رخنمون ها فاقد خاک 
▪ خاک های نسبتا عمیق با پستی و بلندی کم تا متوسط بافت خاک سبک شنی دارای سنگریزه 
▪ خاکهای نیمه عمیق با بافت لوم دارای پستی و بلندی تا حدود 5 متر
▪ خاک های عمیق با بافت سبک و شنی دارای پستی و بلندی کم 
▪ خاک های نیمه عیمق دارای سنگریزه و قلوه سنگ 
▪ خاکهای نیمه عمیق تا عمیق بافت لومی تا شنی لومی دارای سنگریزه . 
منابع آبی : 
به دلیل نفوذپذیری خو در بخش زیادی از مخروط افكنه های کوه هماک جریانات زیر سطحی خوبی وجود دارد و باعث به 
وجود آمدن قنوات ، چشمه ها و چاه ها در پایین دست روستاهای تیفكان و فورخوج شده است . که با احداث سازند همای 
تاخیری باعث افزایش دبی آ آنها شده است . 
دامنه تغییرات ارتفاع :
این منطقه درقسمت مرتف استان قرارگرفته و حداقل ارتفاع آن درحدود 700 متر بماتتراز سمطد دریما ممی باشمد. 
بلندترین کوه استان یعنی کوه هماگ با ارتفاع 3267 متردراین منطقه قرار دارد . از ارتفاعات مهم منطقه می توان بمه کموه 
سیروئیه، کوه بنا ، کوه نارمک، کوه تشكر ، کوه بنه باغان ، کوه بند بیدان ، کوه بر آفتا و کوه مغان نام برد. از مهمتمرین 
دره های منطقه نیز می توان به دره رائیز ، دره دوزق در و دره آلی اشاره نمود . 
سیمای طبیعی منطقه :
بیش از 90 درصد مساحت منطقه را ارتفاعات تشكیل می دهند که درقسمتهای غربی این ارتفاعات به صورت تپه مماهوری 
بوده و درقسمتهای مرکزی وغربی اکثراً صخره ایی بوده وآن چنان شیب زیادی دارند که گذر ازآنها تقریبماً غیمرممكن اسمت. 
وجود کوهسارهای فراوان باعث جاری شدن رودخانه های دائمی و فصلی فراوانی شده که از رود خانه های مهم منطقه می تموان 
به نارمند، احمدی سیروئیه و.. اشاره نمود و براثر شرایط خاص ژئولوژیكی منطقه، چشمه سارهای متعددی وجود دارد که عالوه بر 
تامین آ شر مردم محلی و دام ها، آ مورد نیاز حیات وحش منطقه را تامین می کنند. 
اقلیم : 
منطقه هماگ به دلیل ساختار کوهستانی از آ و هوای معتدل تری نسبت به اراضی پیرامونی خود برخوردار است . به طمو 
کلی آ و هوای منطقه در ردیف گرم وخشک بوده و درارتفاعات زمستان ها سرد و تابستان هما معتمدل ممی باشمد. میمزان 
نزوتت آسمانی این منطقه نیز نسبت به سایر نقاط استان ازشرایط بهتری برخوردار است وبین 300 تا400 میلی متر بارنمدگی، 
درسال گزارش شده است . 
پوشش گیاهی:
پوشش گیاهی در ارتفاعات و بعضی مناطق دشتی و دامنه ای بسته به شرایط ارتفاعی دارای پوشش گیاهی خاص خود ممی 
باشد . این منطقه به علت برخورداری از تنوع زیستگاه ها، تغییرات ارتفاعی واقلیم مناسب ازپوشش گیاهی متنموع و مناسمبی 
برخورداراست. عناصر گیاهی این منطقه اکوتونی از گونه های صحار سندی و ایران تورانی تشكیل داده است تغییرات کمربنمد 
های ارتفاعی پوشش گیاهی از نكات قابل توجهی در فلور منطقه می باشد از عمده تیپ های گیاهی با ارزش در منطقه می توان 
به: 
- Juniperus polycarpus – Pistacia atlantica بنه – ارس تیپ 
این تیپ از ارتفاع 2200 متر شروع شده و تا حدود3000 متری از سطد دریا وجود دارد . محیط کوهستانی بوده و از نظمر 
زمین شناسی مربوط به دوران سوم دوره های الیگوسن و ائو سن می باشد بافت خاک سنگین و کم عمق و فرسایش شدیدی در 
آن وجود دارد . گونه های همراه این تیپ شامل خنجوک – زیتون – کیكم - ارژن رزوک می باشد . 
Amygdalus scoparia- Juniperus polycarpus ارس – بادام تیپ 
شرایط زیستگاهی آن کوهستانی و بصورت سنگالخی و سنگریزه ای با بافت خاک سنگین و عمق کم می باشمد فرسمایش 
خاک شدید ، همراه با بیرون زدگی سنگ مادر متعلق به دوره الیگوسن و ائوسن است . 
Amygdalus scoparia - Acer monspesslanum کیكم – بادام تیپ 
شرایط رویشگاهی آن کوهستانی ، با خاک بافت سنگین و کم عمق و فرسایش شدید می باشد . 
Olea ferrugiana- Acer monspesslanum کیكم – زیتون تیپ 
حداقل ارتفاع رویشگاه آن 1300 متری از سطد دریا می باشد فرسایش متوسط ، دارای خماک کمم عممق و ازنظمر زممین 
شناسی مربوط به دوران دوم و سوم و دوره های کرتاسه و پالئوسن است . 
Posopis cineravia – Ziziphus spina Christi کنار – کهور تیپ 
این تیپ از حداقل ارتفاع 500 متری از سطد دریا شروع و نهایتا تا 700 متری دیده می شود . خاک آن دارای عمق متوسط 
و جنس لومی و شنی رسی است . از نظر زمین شناسی مربوط به دوران سوم و دوره پلیوسن می باشد . 
حیات وحش منطقه :
وجود ارتفاعات ، تپه ماهورها و دشتهای این منطقه شرایط زیستگاهی مناسبی رابرای گونه های مختلف فمراهم سماخته اسمت. 
خرس سیاه بلوچی gedrosianus thibetanus Ursus ، ، قوچ ومیش orientalis Ovis، کل وبز aegagrus Capra ، پلنگ 
 روبماه ،canis aureus شمغال ،Hyaena h.کفتمار ،Felis silvestris وحشمی گربمه ، Panthera pardus saxicolor ایرانی
معمولیvulpes Vulpes ، گرگ lupus Canis ، تشیindica Hystrix و گراز scoroa Sus از مهمترین پستانداران منطقه می 
باشد . 
از بین پرندگان تیهو Griseogularis Ammoperdix و کبک chukar Alectoris ازفراوان ترین و مهمترین گونه همای 
قابل شكار منطقه بوده و می توان از پرندگانی نظیر پرندگان شكاری به عنموان مثمال دلیجمه tinnunculus Falco ، سمارگپه 
ها) Buzzard)، و همچنمین سسمک هما)Warbler)، زنبورخورهما)eater-Bee)، سمنگ چشمم هما )Shrike)، دارکمو هما 
)Woodpecker)، چک چک ها )Wheatear ) وغیره ...... نیز نام برد. ازخزندگان می توان به انواع مارها، گكوها و مارمولک ها
اشاره کرد. 
.6 جاذبه های اکوتوریستی: 
کوه هماگ به عنوان بلند ترین کوه استان در این منطقه باعث شده که اکثر طبیعت دوستان و کوهنوردان به این منطقه 
مسافرت نموده و به کوهنوردی مشغول شوند . بعالوه تنوع زیستگاهی و بیولوژیكی باعث شده است که منطقه به عنوان 
یكی از مهمترین مناطق جهت جلب طبیعت گردان) اکوتوریست ها( معرفی شود . وجود دامنه ارتفاعی زیاد باعث ایجاد 
کلكسیونی از فون و فلور ایران در منطقه شده که به لحاظ زیست محیطی دارای ارزش بات و غیرقابل انكاری است که 
مطمئنا در استان نادر می باشد . آ و هوای مالیم به همراه رود خانه ها و چشمه سار ها و باغ های مرکبات موجب شده که 
این منطقه به عنوان قطب کشاورزی استان نیز به شمار آید. 
.7 وضعیت عمومی اقتصادی اجتماعی: 
در اطراف منطقه هماگ کانون های زیستی زیادی وجود که بیش از 30 روستا و آبادی را شامل می شود . روستای فارغان با 
تعداد 491 خانوار و 1862 نفر جمعیت در شمال منطقه و سیاهو با تعداد 244 خانوار و 934 نفر جمعیت در جنو منطقه از 
بزرگترین این آبادی ها هستند . در جدول ذیل جمعیت روستا ها بر اساس سرشماری نفوس و مسمكن سمال 1385 آممده 
است . 
تعداد خانوار و جمعیت روستا های اطراف منطقه 
روستا خانوار جمعیت / نفر روستا خانوار جمعیت / نفر 
چاه مرغ 10 54 گود مغان 10 37
جزر اباد 67 249 هماگ 68 202
تو تنگ 68 233 هماگ پایین 114 482
پشت کوه 9 26 زاکین بات 144 610
درگز 227 876 خرسین 121 442
سردر 88 361 بنا 52 214
رالیزه 30 88 بخوان 60 205
نارمند 41 129 میمند 108 371
.8 تعارضات مهم منطقه: 
از تعارضات مهم منطقه می توان به چرای بیش از حد دام ،تخریب زیستگاه ها، اشغال آبشخور ها ، شكار بی رویمه، وجمود 
معادن و .... اشاره کرد. 
از مهمترین اثرات انسان ساخت منطقه نیز می توان به وجود روستا هایی از قبیل هماگ بات، هماگ پایین و... نام برد که در 
داخل منطقه و به صورت پراکنده در دل کوه ها و دره ها جای گرفته اند. 
.9 تجهیزات و امکانات:
تجهیزات و امكاناتی در منطقه موجود نمی باشد و این منطقه توسط اداراه محیط زیست حاجی آباد و محیط بانی 
فارغان تحت حفاظت قرار دارد. 
.10 سایر مالحظات: 
با توجه به اینكه این منطقه به تازگی تحت حفاظت قرار گرفته است، نیاز به تجهیز و تامین نیرو وامكانات دارد.