تاالب بین المللی خورخوران
موقعیت جغرافیایی منطقه 
 اين تاالب در موقعيت 55˚ 40 طول شرقي و 26 ˚ 51 عرض شمالي )نقطه مركزي( در حد فاصل بين بندر 
خمير و جزيره قشم واقع شده است.
تاریخچه حفاظت منطقه
اين منطقه نخست در سال 1351 براي حفاظت از جنگل هاي مانگرو با وسعتي معادل 82360 هکتار طبق 
مصوبه شماره 38 به انضمام اراضي حاشيه آن در حوزه هاي منطقه خمير و شمال غربي جزيره قشم، به عنوان 
منطقه حفاظت شده حرا اعالم شد. چند سال بعد به علت اهميت اين منطقه با افزايش وسعت به 85686 هکتار 
طبق مصوبه شماره 36 مورخ /21 1354/5 به عنوان پارک ملي اعالم مي شود. اما از آنجا كه در مديريت پارک 
ملي دخالت و بهره برداري انساني از منطقه ممنوع است و به رغم آن، برداشت سرشاخه از درختان حرا در اين 
محدوده كنترل نشده باقي ماند، لذااطبق مصوبه شماره 86 مورخ 1361/6/21 اين منطقه مجددا به عنوا ن 
منطقه حفاظت شده تغيير مديريت داد.
منطقه حفاظت شده فوق با مختصات برشمردن به عنوان اكوسيستم نمونه از قلمرو جغرافياي زيستي بيابان هاي 
اناتولي – ايراني در بيوم كويرها و اراضي نيمه كويري زمستان سرد از اقليم حياتي پالئاركتيک به عنوان تنها 
ذخيره گاه زيستکره ساحلي ايران بر پايه اهميت اجتماعات مانگرو با عنوان ذخيره گاه زيستکره حرا در سال 
1977 به وسيله اتحاديه بين المللي حفاظت از طبيعت و منابع طبيعي IUCN انتخاب شد.
تاالب بين المللي حرا با وسعت 100 هزار هکتار در سال 1975 در فهرست تاالبهاي داراي اهميت و بين المللي 
قرار گرفت اين منطقه به دليل وجود درختان حرا و جمعيت قابل توجه چند گونه از پرندگان آيزي كه درفصول 
پائيز و زمستان به صورت مهاجر عبوري يا فصلي به اين منطقه روي مي آورند در رديف تاالب هاي بين المللي 
با اهميت براي پرندگان آبزي انتخاب شد.پس از بازبيني مرز، مساحت آن به 102000هکتار افزايش يافت .
سیمای طبیعی 
 تاالب مذكور در درون خوري وسيع ، جزاير لجني پست، جنگلهاي حرا، لجن زارهاي بين جزرو مدي و 
خورهاي كوچک قرار گرفته كه بزرگترين اكوسيستم جنگلي حرا در ايران را تشکيل مي دهند . جنگل هاي حرا 
در اطراف چندين جزيره گلي پست در مقابل دهانه رود مهران بيشترين توسعه را دارند. اقليم منطقه حاره اي تا 
نيمه حاره اي است.
اقلیم 
 براساس اطالعات حاصل از دو ايستگاه سينوپتيک بندرخمير و قشم پر باران ترين ماه هاي سال دي و آبان 
ماه با 66 و 30 ميلي متر ميزان كل بارندگي در سال 1394 و ماه هاي تير ومرداد كم بارش ترين ماه هاي سال 
مي باشند . گرمترين ماه سال مرداد ماه با 42 درجه سانتي گراد و سردترين ماه سال دي ماه با 21 درجه 
سانتي گراد مي باشد. 
منابع آب 
مهمترين رودخانه هايي كه در اين محدوده به خليج فارس مي ريزند عبارتند از رودخانه شور يا كل و رودخانه 
مهران كه هردو ازآب نسبتا شور برخوردار هستند. رودخانه شور از كوههاي داراب و رودخانه مهران از جنوب 
كوههاي هفچن سرچشمه مي گيرند.
زمین شناسی
از نظر زمين ساخت جزء زاگرس چين خورده بوده و از نظر تکتونيکي در طي دوران هاي زمين شناسي عملکرد 
پليت عربي در آن بي تاثير نبوده است. گواه اين امر، چين خوردگي هاي حاصل از اين عملکرد در اطراف و 
گنبد هاي نمکي مي باشد كه در اين بخش از كشور نيز هنوز در حال فعاليت و باال آمدن هستند. در زمين 
شناسي بستر جنگل هاي حرا دو عامل حائز اهميت است كه عبارتند از: 
- رسوبات ناشي از عملکرد فرسايش در حوزه آبخيز رودخانه مهران در طي دوران چهارم. 
- برآيند جزر و مد كه عاملي مهم در تثبيت اين رسوبات محسوب مي شوند. 
از نظر چينه شناسي پر كامبرين پسين- پالئوزوئيک- سنوزوئيک- كواترنري مي باشد. به طور كلي سازند هايي 
كه در اطراف اين محدوده قرار دارند )جزيره قشم و ساحل اصلي( پس از عملکرد فرسايش، رسوبات اصلي اين 
پهنه)بستر جنگل هاي حرا( را تشکيل مي دهند. عمده ترين اين سازند ها مر بوط به دوران سوم زمين شناسي 
هستند. در طي دوران چهارم فرسايس به حداكثر فعاليت خود مي رسد. به صورتي كه مورفولوژي كنوني منطقه 
را چنين رقم زده است.
در نهايت مي توان اشاره كرد كه اين پهنه در طي دوران چهارم، هنوز فعال مي باشد. در بخش سطحي اين 
پهنه برآيند جزر و مد، در حال جابجا كردن و تثبيت رسوبات و در بخش زيرين آن نيز گنبد نمکي كه نشان از 
فعاليت و تکتونيک آن دارد.
خاکشناسی
 خاک رويشگاه جنگل هاي مانگرو شور مي باشدكه به نام خاک هاي هالومورفيک نيز موسوم است. خاک هاي 
شوره زار اين منطقه سولونجک يا سولتنز هم ناميده مي شوند، اين خاک ها غالبا نتيجه رسوبات رودخانه هاي 
فصلي هستند اين خاک ها حاوي عناصر بسيار ريز و ظريف با بافت سنگين ماسه اي سيليسي همرا با مقدار 
زيادي موادآلي و زنده و برخي مواد پوسيده گياهي هستند در اين خاک ها امالح فراواني از قبيل كلرور سديم – 
كلرور منيزيم همراه با سولفات سديم وجود داردPH اين خاک ها از 7/6تا8/3 و هدايت الکتريکي آن از 32/54 
تا 40/97 نوسان دارد .
PH اين خاک ها از 7/6تا8/3 و هدايت الکتريکي آن از 32/54 تا 40/97 نوسان دارد.
مشخصات فيزيکي خاک هاي تاالب بين المللي خورخوران 
منطقه مورد بررسی هدايت الکتريکي PH درصد ماسه درصد سيليس درصد رس 
بندرخمیر )عمق 0-30 cm )/54 32 /1 8 22 54 24
بندرخمیر )عمق 30-40 cm )/14 34 /1 8 24 58 18
منطقه بدون حرا /97 40 /0 8 9 57 34
منطقه دارای حرا /50 36 /6 7 13 59 28
الفت /25 35 /2 8 13 59 38
ویژگی های رسوبات خلیج فارس 
-1 رسوبات نرم بستر شامل رسوبات مارني آهکي با دانه هاي درشت 
-2 رسوبات شني ريز، شامل رسوبات مارني آهکي كه درناحيه ژرف آب و دور از دهانه رودخانه ها جاي دارند
-3 صخره هاي نواحي كم ژرف، شامل دانه هاي درشت آهکي كه درمناطق كم ژرف و شيب هاي جزيره پديدارند. 
درصد تركيب اجزاي تشکيل دهنده رسوبات بستر خليج فارس به گونه زير است.
- گل والي 52/1 %
- شن 39/7 % 
- گل همراه با شن %5/5
- تهنشت مرجاني و سنگ ريزه 2/7 % 
پوشش گیاهی:
پوشش گياهي منطقه را دو شکل حياتي متمايز تشکيل مي دهد. نخست جوامع گياهي شورپسند)هالوفيت( 
نواحي ساحلي كه تا منطقه مد باال گسترش دارند و عمدتا از چند گونه هالوفيت متعلق به خانواده 
Chenopodiaceae و گاهي همراه با بوته هاي گز تشکيل يافته اند. 
 هالوفیت های علفی :
1-Halocnemum strobilaceu 
 2-Suaeda monoica forsskale
3- Suaeda maritime
دوم رويش حرا با نام علمي marina avicennia است كه جنگل هاي نسبتا انبوهي را بر توده هاي جزاير 
جزرومدي بوجود آورنده اند. حرا گياهي است بصورت درختچه يا درخت با اندازه هاي متفاوت بين -6 3 متر كه 
شاخ و برگ سبز روشني دارد. اجتماع اين درختان تاج پوشش فشرده و انبوهي بوجود مي آوردند. ريشه اصلي 
حرا بسيار كوتاه است ولي ريشه هاي فرعي و بلند زيادي از آن منشعب مي شود كه در اليه سطحي خاک 
گسترش پيدا مي كند.
جنگل هاي مانگرو كانون تنوع زيستي هستند، زيرا به دليل ويژگي ها و موقعيت خاص خود براي گونه هاي بي 
شماري از بي مهرگان تا مهره داران خشکي زي و آبزي زيستگاهي يگانه و منسجم فراهم مي كنند و از مهم 
ترين زيستگاه هاي پرندگان بومي و مهاجر آبزي بويژه گونه هاي كمياب و در خطر تهديد به شمار مي روند. به 
همين دليل حفاظت آنها از نظر اولويت بوسيله سازمانهاي ذي ربط جهاني نيز مورد تاكيد قرار گرفته است. 
جنگل هاي مانگرو را زيستگاه هاي حساس مي نامند، زيرا موقعيت اكوتوني آنها اگر چه باعث شده از غناي 
زيستي هر دو اكوسيستم دريا و خشکي سود برده و به يکي از غني ترين اكوسيستم هاي جهان تبديل شوند، 
اما همين موقعيت نقطه آسيب پذيري آن ها نيز محسوب مي شود، زيرا از هر دو سو مي توانند در معرض تهديد 
قرار بگيرند. اين جنگل ها اكوسيتم هاي حياتي نيز مي باشند زيرا كاركردهاي آن قابل تبديل به ارزش هاي 
معمول مادي نبوده و تقريبا هيچگونه گزينه قابل جانشيني ندارند.
ویژگی های جنگل های مانگرو 
مانگروها گياهان گلدار خشک زي هستند كه به علت توانائي در رقابت با ساير گونه هاي گياهان در خشکي 
دوباره به سوي ساحل دريا روي آورده اند و با تحمل شرايط دشوار زيستي حد فاصل دريا و خشکي بالمنازع در 
اين منطقه چيرگي يافته اند، به طوريکه در گستره تحت اشتغال مانگروها كمتر گياهي قادر به رقابت با آن ها 
است. اصطالح مانگرو به گياهان منفرد اين نوع رويش ها اطالق مي شود، در حالي كه جنگل هاي مانگرو، مرداب 
مانگرو يا جنگل جزر و مدي يا مانگال معرف تمام اجتماعي است كه به وسيله درختان شکل گرفته اند .
- رويش در نواحي گرمسيري و نيمه گرمسيري 
- حضور در عرض هاي جغرافيايي مشخص 
- استقرار از ساحل دريا تا حد جزر و مد 
- استقرار در خورها، كوالب ها و مصب رودخانه ها 
- خاک رويشگاه غرقابي، ريز دانه )گل و الي دار( و شور 
- واجد ريشه هاي هوايي تنفس كننده اند 
- تکثير بوسيله بذور زنده زا و يا نيمه زنده زا 
تنوع در فرم رویشگاه مانگرو 
در جنگل هاي مانگرو اين منطقه مي توان سه ناحيه مختلف رويشي را به قرار زير مشاهده كرد: 
الف- مانگروهاي دلتائي بخش خمير كه بر دلتاي رودخانه مهران و مصب چند آبراهه فصلي و سيالبي اين 
رودخانه واقع شده اند. اين مانگروها از آنجايکه از يک سو با آبهاي آزاد واز سوي ديگر با دلتا و مصب يک رودخانه 
مرتبط هستند، در رديف مانگروهاي دلتائي قرار دارند. 
ب- مانگروهاي ساحلي متصل به سواحل شمال غربي جزيره قشم هستند و از آنجا كه از يک سو با آبهاي آزاد 
خليج فارس و از سوي ديگر با سواحل جزيره قشم ارتباط دارند، جزو مانگروهاي ساحلي محسوب مي شوند.
ج- مانگروهاي جزيره اي كه بر جزاير رسوبي ترعه خوران حد فاصل جزيره قشم و بندرخمير واقع اند، و از آنجاكه 
با آبهاي آزاد مرتبط هستند در رديف مانگروهاي جزيره اي قرار مي گيرند. اين دسته از فرم هاي مانگرودر اين 
منطقه گسترش بيشتري داشته و به صورت جزاير كوچک در اطراف بندرخمير و نزديک سواحل قشم نيز ديده 
مي شود. عوامل مختلفي مانع رشد و گسترش جنگل حرا مي گردد كه عمده ترين آنها به شرح ذيل مي باشند .
الف – عوامل فيزيکي شامل: 
- موج هاي شديد و فعاليتهاي خارج از اندازه جزرو مد 
- مسدود شدن راههاي ورودي خورها يا رودخانه ها در اثر تغيير مسير رود
- پس روي آب دريا كه منجر به تشکيل رسوبات صدفي در سواحل مي شود
- طوالني شدن دوره تناوب خشکي به علت عوامل جوي و وضعيت آب و هوايي 
ب- عوامل بيولوژيکي شامل: 
- دخالت انسان در بهره برداري بي رويه از شاخ و برگ درختان جوان 
- تغذيه دام )شتر( از بذر درختان 
- تغذيه موشهاي صحرايي از بذ، ميوه و گل حرا
- آسيب پذيري درختان حرا در مقابل آفت زنبور از خانواده Cynipidae كه توليد گال مي كند 
- نشو و نماي پشه هاي مزاحم روي زباله هاي سواحل و توليد بوي نامطبوع به هنگام جزرو مد 
با وجود همه اين عوامل تاثير بشر شايد مهمترين فاكتور در الگوي پراكنش حرا در تمام مقياس هاي حاضر به 
حساب مي آيد. 
فهرست گیاهان تاالب بین المللی خور خوران 
Arthrohemum maerastachyum -1
Atriplea spp -2
Bienetia cyclopoda -3
Holicnemum strobilaceum -4
Saueda fruticose -5
Saueda sp -6
Saueda mor -7
Sphaerocoma cucheri -8
Senecia glaucus -9
Cyperus sp -10
Lascurus hisutus -11
Paricum turgidum -12
Cistanche toluosa -13
Avicennia marina -14
Zygophyllum propingunm -15
acasia spp chilotica ،oerfota -16
Capparis sp -17
Ephedra sp -18
Zygophyllum spp -19
Lycium shawi -20
Atriplex spp -21
Ochradenus spp -22
Euphorbia larica -23
ارزشها و کارکردهای مانگرو در تاالب خورخوران
- اثرات مثبت جنگل هاي حرا در تثبيت رسوبات 
- كنترل فرسايش ساحلي
- بيشترين مساحت جنگل هاي حرا در استان
- مهمترين زيستگاه زمستان گذراني وجوجه آوري پرندگان مهاجر آبزي وكنار آبزي
- زيستگاه گونه هاي جانوري در معرض خطر انقراض 
- تفرج وگردشگري
- استفاده آموزشي و پژوهشي 
- منطقه پرورشگاهي ماهي وميگو 
عوامل تخریب جنگل های مانگرو در دنیا 
- جنگل زدائي و قطع يک سره مانگروها 10000-500000: هکتار 
- بهره برداري از معادن و مواد معدني : 10-100 هکتار 
- تغيير آب شيرين : 1000-50000 هکتار 
- تبديل جنگل هاي مانگرو براي كاربري كشاورزي: 100-100000 هکتار 
- تبديل اراضي مانگرو براي آبزي پروري : 100-10000 هکتار 
- تبديل اراضي براي توسعه 100-1000: هکتار 
- استخراج نمک و استفاده هاي سنتي : 1 هکتار 
- كانال كشي و احداث بنادر : 100-1000 هکتار
- دفع مواد زايد جامد 1-10: هکتار 
- دفع مواد مايع: 1-10 هکتار 
- نفت و مواد شيميايي زيان آور: 1-10 هکتار 
معضالت و تهدیدات جنگلهای مانگرو در تاالب خورخوران 
- حضور دام هاي اهلي بخصوص شتر در جنگل هاي حرا 
- آلودگي نفتي ناشي از تردد نفتکش ها و يا حوادث دريايي 
- توسعه فزاينده صنعت پرورش ميگو 
- توسعه راه هاي ساحلي.... 
- برهم زدن آرامش زيستگاهها با توسعه فعاليت اقتصادي در حاشيه آنها لنج سازي ها تعمير گاه ها احداث 
جاده ها نيرو گاه گازي و پمپ بنزين ها 
- فعاليت هاي صيادي شامل: صيد بي رويه، صيد قاچاق تور هاي كف كش ترال ، صيد غير اصولي با تور هاي 
شفاف پالستيکي و ساير رو شهاي غير استاندارد 
- برنامه احداث سد بر رودخانه هاي منتهي به جنگل هاي حرا 
- وجود صنايع و تخليه ضايعات ناشي از فعاليت آنها 
- تعمير شناورهاي سنتي در مجاورت جنگل حرا
- ساخت اسکله و موج شکن در مجاورت جنگل حرا 
- وجود شهرک صنعتي در حاشيه تاالب بين المللي خور خوران 
- احداث آب شيرين كن 
- وجود صنايع بزرگ كشتي سازي و ساير صنايع بزرگ غرب بندر عباس 
- عدم وجود طرح جامع مديريت براي منطقه حفاظت شده و تاالب بين المللي خور خوران و پهنه بندي تاالب 
و تعيين كاربري هاي مجاز
- ورود گونه هاي غير بومي مانند موش سياه 
- آلودگي با منشاء انساني از قبيل مواد هيدروكربني، سموم شيميايي و ... 
- بهره برداري بي رويه از منابع تاالب) آبزيان، پوشش گياهي( 
- سرشاخه زني حرا توسط بوميان منطقه 
- تخليه زباله و پساب لنج ها و شناورها به تاالب 
- آلودگي ناشي از تخليه سوخت قاچاق 
- سرعت زياد شناورها در تاالب و برهم زدن آرامش منطقه و وارد نمودن استرس به پرندگان و آسيب به ريشه 
درختان حاشيه تاالب
- ساخت و سازهاي غير اصولي روستاها در حريم تاالب 
وسعت جنگل هاي مانگرو اين منطقه بيشترين وسعت جنگلهاي مانگرو ايران)بيشترين وسعت در خليج فارس( 
را شامل مي شودو در برگيرنده %85 مساحت جنگل هاي مانگرو ايران است.افزايش سطح جنگل هاي حرا در 
اين منطقه از سال 1999 تا سال 2015 حدود/55 278 هکتار بوده است
تنوع زیستی 
بيش از 120 گونه پرنده: انواع حواصيل )حواصيل سفيد بزرگ، حواصيل سبز، حواصيل هندي(، اگرت ساحلي، 
سليم خرچنگ خوار، صدف خوار، كفچه نوک، پليکان پا خاكستري و....
خزندگان منطقه 
خانواده هيدروفيده » مار دريايي «: hydrophidae family
زيستگاه مارهاي دريايي بيشتر در مناطق استوايي هند و اقيانوس كبير است. اين مارها از خليج فارس تا جنوب 
ژاپن و در سواحل درياهاي هند و استراليا و سواحل جنوبي اقيانوس كبير پيدا مي شوند. 
نوعي از مار دريايي بنام پالميس پالتوروس platurus plamis انتشار و پراكندگي وسيع تري دارد. اين مار 
را مي توان تا صدها كيلومتر دورتر از سواحل پيدا كرد. در حالي كه ساير انواع مارهاي دريايي در آبهاي كم عمق 
و نزديک ساحل به زندگي خود ادامه مي دهند. مارهاي دريايي از ماهي ها تغذيه مي كنند. سر اين مارها عموما 
كوچک و داراي بدني استوانه اي شکل و كشيده و دمي پهن مي باشند . تمام مارهاي دريايي سمي و زنده زا 
هستند. حداكثر طول مار دريايي را تا 275 سانتي متر گزارش كرده اند. مارهاي دريايي از زيستگاه هاي آبي 
حرا به منظور تغذيه، زاد و ولد و گذران روز بهره مي گيرند . تراكم اين جانوران بخصوص در آبهاي گل آلود زياد 
است.
در منطقه حرا يک گونه مار خشکزي با نام علمي carinatus Echis و با نام فارسي مار جعفري وجود دارد 
كه در سواحل شمالي منطقه ديده مي شود.زيستگاه مار جعفري: مناطق شني، صخره اي، خاک رسي، بوته زارها 
و زير تخته سنگ ها.
فهرست خزندگان منطقه
نام فارسي گونه نام علمي فهرست IUCN
مار دريايي platurus Plamis -
مار دريايي cyanocinctus Hyrophis -
پستانداران منطقه 
 پستانداران منطقه چندگونه مرتبط با خشکي هاي مجاور دشت ها وارتفاعات شمالي عمده جزيره قشم است 
كه به طور اتفاقي وارد اين منطقه مي شوند. روباه شغال وگاهي كفتار وخرگوش درزمره اين پستانداران محسوب 
مي شوند. 
موش سياه)rattus Rattus)
يک گونه موش سياه با جنگل هاي حرا سازگار شده والنه خودرابرروي درختان حراوميان شاخ وبرگ هاي انبوه 
مي سازد 
جربيل بلوچستان )nanus Gerbillus )
اين موجود از راسته ستيده است كه جثه كوچکي دارد. فعاليت شبانه داردودر روز كمترمشاهده مي شود. النه 
خود را درخاک هاي نرم زيربوته هاحفر مي كند و از ميوه و جوانه گياهان تغذيه مي كند.زماني كه آب در 
باالترين حد خود قراردارد پستانداراني نظير دلفين ها، پورپويز بي ب اله براي استفاده از امکانات موجود وفعاليت 
هاي بيولوژيک زادآوري وارد خورها مي گردد. 
ساير پستانداران منطقه
 
مار دريايي ornayus Hyrophis -
مار دريايي spiralis Hyrophis -
مار دريايي schistose Enhydrina -
مار جعفري carinatus Echis -
الک پشت سبز myda Chelonian Endangered
Critically endangered Eretmochelys imbricata عقابي پشت الک
موش قهوه اي norvegcus Rattus
جربيل هندي indica Iatera
جربيل ايراني percicus Meriones 
جربيل بياباني هند hurrianae Meriones
جربيل ليبي Merioneslybicu
جربيل كراسوس crassus Meriones
Lepus capensis خرگوش
جربيل وحشي capeusis Lepus
گونه هاي شاخص منطقه
- الک پشت سبز )mydas Chelonia )
- الک پشت پوزه عقابي )imbricata Eretmochelys )
- عقاب ماهيگير )haliaetus Pandion )
- پليکان پا خاكستري ) crispus pelecanus ) 
- كركس مصري )percnopterus Neophron )
- عقاب خالدار بزرگ ) عقاب تاالبي( )Clanga Aquila )
- دلفين گوژپشت )chinensis Sousa )
- دلفين بيني بطري هندي ) aduncus Tursiops )
- پورپويز پوزه پهن ) phocaenoides Neophocaena )
فهرست برخي از ماهيان منطقه
ردیف نام فارسی نام علمی 
Liza abata بیاح 1
Pampus tuber حلوا 2
Otolithes argenteus شوریده 3
Sillago sihama شورت 4
5 اشلمبو Periophtholmus
Pomadays argenteus سنگسر 6
Argirops filamentosus شانك 7
Arius thalassinus گلو 8
Myliobatis nochofil لقمه 9
Eleutheronema tetradactylu راشگو 10
11 سفره ماهی قهوه ای gerrardi Himantura
12 گربه ماهی arius Arius
13 گل خورك sp Periophtalmus
Sardinella albella ساردین 14
ميگوهاي شناسايي شده در منطقه حفاظت شده حرا
نام فارسي نام علمي جنس و گونه نام علمي خانواده
penaeidae Penaus merguiensis صورتي ميگوي
penaeidae Metapenaus affinis سفيد ميگوي
فهرست خرچنگ هاي منطقه حفاظت شده حرا
Metaplax indica -
Sesarma plicatum -
Cleistostoma kuwaitense -
Ilyoplax erater -
I.stevensi -
Macrophthalmus grandidieri -
M.pectinipes -
Scopimera crabricauda -
Uca sp -
Eurycarcinus orieutalis -
Scylla serata -
Portonus pelagicus -
فهرست دو کفه ایهای منطقه حفاظت شده حرا : 
Noetiella minor -1
Barbatia helblingii -2
Corbula modesta -3
Laternula navicula -4
Brachidontes variabilis -5
Thryssa vitrirostris کهور 15
Gerres poieti لچه 16
17 زمین کن indicus Platycephalus
18 عروس ناخدا Plectrorhynchus
Eleutheronema tetradactylu راشگو 19
Crassostrea cocculata -6
Solen vagina -7
Paphia cor -8
Paphia sp. -9
Callista umbonella -10
Dosinia ceylonica -11
Eurybellina nataleusis -12
Serratina capsoides -13
Theora opaline -14
Trapezium sublaevigatum -15
گونه هاي دوكفه اي به ترتيب cocculata.C/ ceylonica.D/ hatalensis.Eفرآوان ترين گونه ها بوده اند 
فهرست شکم پایان 
Atys cylindricus -1
Haminoea sp -2
Clypcomorus bifasciata -3
Clypcomorus sp -4
Mitretla blanda -5
Epitonium sp -6
Nodillttorina Arabica -7
Nassarius arcularius -8
N.collaticus -9
Ancilla castanea -10
Planaxis sulcatus -11
Cerithidea cingvlata -12
Thais carinifera -13
Thochus erythraeus -14
Salinator fragilis -15
از بين گونه هاي گزارش شده شکم پايان bifusiatus.C / sulcatus.P/ ciugulata.C فراوانترين گونه ها 
مي باشد 
پرندگان آبزی و کنارآبزی 
تعداد كل گونه هاي پرندگان آبزي و كنارآبزي اين منطقه حدود 87 گونه شمارش گرديده است كه 68 گونه 
پرنده آبزي و كنارآبزي و 12 گونه پرنده شکاري و 7 گونه از ساير گونه ها بوده است.
Puffinus persicus Persian Shearwater ايراني دريايي كبوتر
Procellaridae spp. Unidentified Shearwaters دريايي كبوتر انواع
PELICANS
Pelecanus onocrotalus White Pelican سفيد پليکان
Pelecanus crispus Dalmatian Pelican پاخاكستري پليکان
Pelecanus spp. Unidentified Pelicans پليکان انواع
CORMORANTS & DARTER 
Phalacrocorax pygmaeus Pygmy Cormorant كوچک باكالن
Phalacrocorax carbo Great Cormorant بزرگ باكالن
Phalacrocorax nigrogularis Socotra Cormorant گلوسياه باكالن
Phalacrocorax spp. Unidentified Cormorants باكالن انواع
HERONS & EGRETS 
Ardea cinerea Grey Heron خاكستري حواصيل
Ardea goliath Goliath Heron حواصيل غول
Ardea purpurea Purple Heron ارغواني حواصيل
Casmerodius albus Great White Egret بزرگ اگرت
Egretta gularis Western Reef Heron ساحلي اگرت
Egretta garzetta Little Egret كوچک اگرت
Bubulcus ibis Cattle Egret گاوچرانک
Ardeola ralloides Squacco Heron زرد حواصيل
Ardea grayii Indian Pond Heron هندي حواصيل
Butorides striatus Striated (Little Green) Heron سبز حواصيل
نام فارسی نام علمی گونه 
DIVERS & GREBES 
Gavia arctica Black-throated Diver سياه گلو غواص
Tachybaptus ruficollis Little Grebe كوچک كشيم
Podiceps grisegena Red-necked Grebe سرخ گردن كشيم
Podiceps cristatus Great Crested Grebe بزرگ كشيم
Podiceps auritus Slavonian Grebe دار گوش كشيم
Podiceps nigricollis Black-necked Grebe سياه گردن كشيم
Podicipedidae spp. Unidentified Grebes كشيم انواع
Nycticorax nycticorax Black-crowned Night Heron شب حواصيل
Botaurus stellaris Eurasian Bittern بزرگ بوتيمار
Ardeidae spp. Unidentified Herons حواصيل انواع
Egretta/Bubulcus spp. Unidentified.Egrets اگرت انواع
STORKS, IBISES & SPOONBILLS 
Ciconia nigra Black Stork سياه لک لک
Ciconia ciconia White Stork سفيد لک لک
Ciconia episcopus Woolly-necked Stork كركي گردن لک لک
Ciconiidae spp. Unidentified Storks لک لک انواع
Threskiornis aethiopicus Sacred Ibis آفريقايي اكراس
Plegadis falcinellus Glossy Ibis سياه اكراس
Platalea leucorodia Spoonbill نوک كفچه
Phoenicopterus roseus Greater Flamingo بزرگ فالمينگوي
Phoenicopterus minor Lesser Flamingo كوچک فالمينگوي
GEESE, SWANS & DUCKS 
Anser fabalis Bean Goose زرد پا غاز
Anser albifrons White-fronted Goose بزرگ سفيد پيشاني غاز
Anser erythropus Lesser White-fronted Goose كوچک سفيد پيشاني غاز
Anser anser Greylag Goose خاكستري غاز
Branta ruficollis Red-breasted Goose غاز عروس
Anser spp. Unidentified Grey Geese غاز انواع
Cygnus cygnus Whooper Swan فريادكش قوي
Cygnus (columbianus) bewickii Bewick’s Swan كوچک قوي
Cygnus olor Mute Swan
قوي گنگ
Tadorna ferruginea Ruddy Shelduck آنقوت
Tadorna tadorna Shelduck تنجه
Nettapus coromandelianus Indian Cotton Teal هندي خوتکا
Anas penelope Eurasian Wigeon گيالر
اردک ارده اي Gadwall strepera Anas
Anas crecca Common Teal خوتکا
Anas platyrhynchos Mallard سرسبز اردک
Anas acuta Northern Pintail فيلوش
Anas querquedula Garganey ابروسفيد خوتکا
Anas clypeata Northern Shoveler پهن نوک اردک
Marmaronetta angustirostris Marbled Teal مرمري اردک
Netta rufina Red-crested Pochard تاجدار اردک
Aythya ferina Pochard سرحنايي اردک
Aythya fuligula Tufted Duck كاكل سياه اردک
Aythya marila Greater Scaup سرسياه اردک
Clangula hyemalis Long-tailed Duck دراز دم اردک
Melanitta nigra Common Scoter سياه اسکوتر
Melanitta fusca Velvet Scoter بالسفيد اسکوتر
اردک چشم طاليي Goldeneye clangula Bucephala
Mergellus albellus Smew سفيد مرگوس
Mergus serrator Red-breasted Merganser كاكلي مرگوس
Mergus merganser Goosander بزرگ مرگوس
Oxyura leucocephala White-headed Duck سرسفيد اردک
Anatinae spp. Unidentified Ducks اردک انواع
CRANES
Grus leucogeranus Siberian Crane سيبري درناي
Grus virgo Demoiselle Crane طناز درناي
RAILS , GALLINULES & COOT 
Rallus aquaticus Water Rail آبي يلوه
Porzana parva Little Crake كوچک يلوه
Porzana pusilla Baillon’s Crake سبز نوک يلوه
Porzana porzana Spotted Crake خالدار يلوه
Gallinula chloropus Moorhen نوکسرخ چنگر
Porphyrio porphyrio Purple Swamphen طاووسک
Fulica atra Common Coot معمولي چنگر
Rallidae spp. Unidentified Rails يلوه انواع
Dromas ardeola Crab Plover خرچنگخوار سليم
Haematopus ostralegus Eurasian Oystercatcher خوار صدف
Himantopus himantopus Black-winged Stilt پا چوب
Recurvirostra avosetta Avocet خنجري نوک
Burhinus oedicnemus Stone Curlew لق چاخ
Burhinus recurvirostris Great Stone Plover هندي لق چاخ
Cursorius cursor Cream-coloured Courser دودوک
Glareola pratincola Collared Pratincole سرخ بال گالريول
Glareola nordmanni Black-winged Pratincole سياه بال گالريول
Vanellus vanellus Northern Lapwing كولي خروس
Vanellus spinosus Spur-winged Plover سياه سينه كولي خروس
Vanellus gregarius Sociable Plover اجتماعي كولي خروس
Vanellus leucurus White-tailed Plover دمسفيد كولي خروس
Pluvialis apricaria Eurasian Golden Plover اروپايي طاليي سليم
Pluvialis (dominica) fulva Pacific Golden Plover خاوري طاليي سليم
Pluvialis squatarola Grey Plover خاكستري سليم
Charadrius hiaticula Ringed Plover معمولي طوقي سليم
Charadrius dubius Little Ringed Plover كوچک طوقي سليم
Charadrius alexandrinus Kentish Plover كوچک سليم
Charadrius mongolus Mongolian Plover كوچک شني سليم
Charadrius leschenaultii Greater Sand Plover بزرگ شني سليم
Charadrius asiaticus Caspian Plover بلوطي سينه سليم
Charadrius spp. Unidentified Plovers سليم انواع
Eudromias morinellus Eurasian Dotterel كوهي سليم
Limosa limosa Black-tailed Godwit سياه دم گيالنشاه
Limosa lapponica Bar-tailed Godwit حنايي گيالنشاه
Numenius tenuirostris Slender-billed Curlew خالدار گيالنشاه
Numenius arquata Eurasian Curlew بزرگ گيالنشاه
Tringa erythropus Spotted Redshank خالدار آبچليک
Tringa totanus Redshank پاسرخ آبچليک
Tringa stagnatilis Marsh Sandpiper تاالبي آبچليک
Tringa nebularia Greenshank پاسبز آبچليک
Tringa ochropus Green Sandpiper زي تک آبچليک
Tringa glareola Wood Sandpiper دودي آبچليک
Tringa cinereus Terek Sandpiper سرباال نوک آبچليک
Tringa spp. Unidentified Sandpipers آبچليک انواع
Actitis hypoleucos Common Sandpiper آوازخوان آبچليک
Arenaria interpres Ruddy Turnstone گردان سنگ
Phalaropus lobatus Red-necked Phalarope سرخ گردن فاالروپ
Scolopax rusticola Eurasian Woodcock ابيا
Gallinago solitaria Solitary Snipe زي تک پاشلک
Galinago stenura Pintail Snipe مويي دم پاشلک
Gallinago media Great Snipe بزرگ پاشلک
Gallinago gallinago Common Snipe معمولي پاشلک
Lymnocryptes minimus Jack Snipe كوچک پاشلک
Calidris tenuirostris Great Knot بزرگ تليله
Calidris canutus Red Knot حنايي تليله
Calidris alba Sanderling سفيد تليله
Calidris minuta Little Stint كوچک تليله
Calidris temminckii Temminck’s Stint سفيد دم تليله
تليله شکم سياه Dunlin alpina Calidris
Calidris ferruginea Curlew Sandpiper
تليله بلوطي
Philomachus pugnax Ruff شکيل آبچليک
انواع پرندگان كنار آبزي Waders Unidentified
SKUAS
Stercorarius pomarinus Pomarine Skua پيچ دم اسکواي
Stercorarius parasiticus Parasitic Skua قطبي اسکواي
GULLS & TERNS
Larus leucophtalmus White-eyed Gull سفيد چشم كاكايي
Larus hemprichii Sooty Gull دودي كاكايي
Larus canus Common Gull سبز نوک كاكايي
Larus marinus Great Black-backed Gull بزرگ سياه پشت كاكايي
Larus armenicus Armenian Gull
كاكايي ارمني 
Larus fuscus Lesser Black-backed Gull كوچک سياه پشت كاكايي
Larus heuglini Heuglin's Gull سيبري كاكايي
Larus ichthyaetus Great Black-headed Gull بزرگ سياه سر كاكايي
Larus brunnicephalus Brown-headed Gull اي قهوه سر كاكايي
Larus ridibundus Black-headed Gull سرسياه كاكايي
Larus genei Slender-billed Gull صورتي كاكايي
Larus melanocephalus Mediterranean Gull مديترانهاي كاكايي
Larus minutus Little Gull كوچک كاكايي
Larus spp. Unidentified Gulls كاكايي انواع
Chlidonias hybridus Whiskered Tern تيره دريايي پرستوي
Chlidonias leucoptera White-winged Black Tern سفيد بال دريايي پرستوي
Chlidonias niger Black Tern سياه دريايي پرستوي
Sterna nilotica Gull-billed Tern كلفت نوک دريايي پرستوي
Sterna hirundo Common Tern معمولي دريايي پرستوي
Sterna repressa White-cheeked Tern سفيد گونه دريايي پرستوي
Sterna albifrons Little Tern كوچک دريايي پرستوي
Stena saundersii Saunders’ LittleTern ساندرز دريايي پرستوي
Sterna bergii Great Crested Tern بزرگ كاكلي دريايي پرستوي
Sterna bengalensis Lesser Crested Tern كوچک كاكلي دريايي پرستوي
Sterna sandvicensis Sandwich Tern بدصدا دريايي پرستوي
پرستوي دريايي پشت تيره Tern Bridled anaethetus Sterna
Sterna aurantia Indian River Tern زي رودخانه دريايي پرستوي
انواع پرستوي دريايي Terns Unidentified
ADDITIONAL SPECIES
Pandion haliaetus Osprey ماهيگير عقاب
Pernis ptilorhynchus Crested Honey Buzzard تاجدار جنگلي سارگپه
Elanus caeruleus Black-shouldered Kite سياه بال كوركور
Milvus milvus Red Kite حنايي كوركور
Milvus migrans Black Kite سياه كوركور
Haliaeetus leucoryphus Pallas's Fish Eagle پاالس ماهيخوار عقاب
Haliaeetus albicilla White-tailed Eagle سفيد دم دريايي عقاب
Neophron percnopterus Egyptian Vulture كوچک كركس
Buteo buteo Common Buzzard معمولي سارگپه
Buteo lagopus Rough-legged Buzzard پرپا سارگپه
Buteo rufinus Long-legged Buzzard پابلند سارگپه
Circus cyaneus Hen Harrier خاكستري سنقر
Circus macrourus Pallied Harrier سفيد سنقر
Circus pygargus Montagu's Harrier گندمزار سنقر
Accipiter brevipes Levant Sparrowhawk پيغو
Accipiter badius Shikra كوچک پيغوي
Accipiter nisus Sparrowhawk قرقي
Accipiter gentilis Goshawk طرالن
Aquila pomarina Lesser Spotted Eagle جنگلي عقاب
Aquila clanga Greater Spotted Eagle تاالبي عقاب
Aquila rapax Tawny eagle خاكي عقاب
Aquila nipalensis Steppe Eagle صحرايي عقاب
Aquila heliaca Imperial Eagle شاهي عقاب
Aquila chrysaetos Golden Eagle طاليي عقاب
Falco naumanni Lesser Kestrel كوچک دليجه
Falco tinnunculus Kestrel دليجه
Falco columbarius Merlin تاي ترم
Falco peregrinus Peregrine Falcon بحري
Falco pelegrinoides Barbary Falcon شاهين
ماهي خورک كوچک Kingfisher atthis Alcedo
Halcyon smyrnensis White-throated Kingfisher سفيد سينه خورک ماهي
Ceryle rudis Pied Kingfisher ابلق خورک ماهي
Motacilla alba White Wagtail (Pied Wagtail) ابلق دمجنبانک
دم جنبانک سر زرد Wagtail Citrine citreola Motacilla
Anthus spinoletta Water Pipit تاالبي پيپت
Emberiza schoeniclus Reed Bunting تاالبي زردپره
Zosterops palpebrosus Oriental White-eye هندي سفيد چشم سسک
ارزش های تاالب
- اثرات مثبت جنگل هاي حرا در تثبيت رسوبات 
- كنترل فرسايش ساحلي 
- بيشترين مساحت جنگل هاي حرا در ايران 
- مهمترين زيستگاه زمستان گذراني وجوجه آوري پرندگان مهاجر آبزي وكنار آبزي
- زيستگاه گونه هاي جانوري در معرض خطر انقراض 
- تفرج وگردشگري
- استفاده آموزشي و پژوهشي 
- حفظ ذخاير ژني گياهي وجانوري 
- منطقه پرورشگاهي ماهي وميگو
- ارزش هاي زيبا شناختي
مهمترین تهدیدات و مشکالت تاالب 
- آلودگي با منشاء انساني از قبيل مواد هيدروكربني ، سموم شيميايي و ...
- سرشاخه كني توسط بوميان منطقه
- آلودگي ناشي از حضور شناورهاي موجود بخصوص آلودگي نفتي
- آلودگي ناشي از آلودگي نفتي
- وجود غير قانوني دام در منطقه ) شتر( 
- توسعه فزاينده صنعت پرورش ميگو
- ورود گونه هاي غير بومي )موش سياه(
- صيد غير مجاز 
آبادی های مهم پیرامون منطقه
از 41 روستاي موجود برخي مانند روستاهاي الفت كهنه، الفت، ملکي و عاشيه آباد در داخل مرز منطقه قرار 
دارند. برخي ديگر مانند روستاهاي دهخدا، سهلي، هفت رنگو، طبل، دوربني، گوران، چاهوشرقي، چاهو غربي، 
سرريک، دوالب، خمير، موردو، چاه صحاري، تياب پل و پل شرقي هم مرز منطقه مي باشند. 
ازساير روستاهاي مهم مي توان به لشتغان پايين و باال، سايه خوش و كوشک اشاره كرد. 
از پرجمعيت ترين آنها مي توان خمير با جمعيت 14617 نفر و روستاي طبل با جمعيت 3355 نفر را نام برد.