منطقه حفاظت شده حرا
بسمه تعالي
شرح خدمات شناسنامه مناطق تحت مديريت سازمان حفاظت محیط زيست
-1 تاريخچه حفاظتي منطقه
-2 ويژگي كلي منطقه شامل:
-2-1 اهميت و جايگاه منطقه در شبكه حفاظتي و تنوع زيستي كشور
-2-2 ويژگي حوضه اي كه منطقه در آن قراردارد
-2-3 موقعيت جغرافيائي و نقشه موقعيت منطقه در استان و كشور
حراي خور خوران در سواحل شمالي خليج فارس ، حد فاصل بندر خمير و بندر الفت و در جنوب غربي شهر بندرعباس و شمال غربي جزيره قشم با
مساحت 86438 هكتار و همتراز با سطح آبهاي آزاد در موقعيت جغرافيايي׳00 27 º و ׳40 26 º تا׳ 52 55 º و ׳ 21 55 º طول شرقي
واقع شده است .
-2-4 حدو حدود قانوني منطقه و سال تصويب
-2-5 سيماي طبيعي و توپوگرافي منطقه و نقشه توپوگرافي و ماهواره اي منطقه
-3 آب و هوا
1-3 - دما وتغييرات ماهانه وساالنه )متوسط حداكثروحداقل وميانگين( و نقشه هاي مربوطه
دماي هوا در تابستان به طور متوسط به 34-40 درجه سانتي گراد و در فصل زمستان به 18 درجه سانتي گراد مي رسد.
-2-3 بارندگي و ميزان بارش ماهانه و ساليانه ) حداقل ، حداكثر، ماه هاي خشك و مرطوب ( و نقشه هاي مربوطه
-3-3 تعداد روز هاي يخبندان
-4-3 اقليم منطقه و نقشه آمبروترميك منطقه و نقشه هاي مربوطه
با توجه به اين كه اقليم منطقه حاره ا ي تا نيمه حاره ا ي است . بهترين فصول برا ي بازديداز منطقه اواسط فصل پاييز تا اوايل فصل بهار مي باشد.
-4 منابع آب :
-1-4 شناسايي منابع آبهاي سطحي و زيرزميني شامل رودخانه ) اصلي و فرعي / دائمي و فصلي (، چشمه ،سرابها ، قناتها ، تاالب و آبشخور وچاه و
... و ارائه جدول ، نمودار و نقشه
-2-4 تعيين كيفيت منابع آب هاي سطحي وزيرزميني )براساس آمارو اطالعات موجود(: از نظر فيزيكوشيميايي و بيولوژيكي )در صورت وجود آمار(
و ارائه جدول ، نمودار و نقشه
-5 زمين و خاك
-1-5 زمين شناسي عمومي منطقه و نقشه هاي مربوطه
محدوده مورد مطالعه از نظر زمين ساخت جزء زاگرس چين خورده بوده و از نظر تكتونيكي در طي دوران ها ي زمين شناسي عملكرد پليت عربي در
آن بي تاثير نبوده است. گواه اين امر، چين خوردگي ها ي حاصل از اي ن عملكرد در اطراف محدوده مطالعاتي و گنبد هاي نمكي مي باشد كه در
اين بخش از كشور نيز هنوز در حال فعاليت و باال آمدن هستند. در زمين شناسي بستر جنگل ها ي حرا دو عامل حائز اهميت است كه عبارتند از:
رسوبات ناشي از عملكرد فرسايش در حوزه آبخيز رودخانه مهران در طي دوران چهارم.
برايند جزر و مد كه عاملي مهم در تثبيت اين رسوبات محسوب مي شوند.
از نظر چينه شناسي محدوده مطالعات ي پر كامبرين پسين- پالئوزوئيك- سنوزوئي ك- كواترنر ي مي باشد.به طور كلي سازند هايي كه در اطراف اي ن
محدوده قرار دارند)جزيره قشم و ساحل اصلي( مورد مطالعه قرار گرفته و خصوصيات هر يك از اين سازند ها آورده شده است. چرا كه اين سازند ها
پس از عملكرد فرسايش، رسوبات اصلي اين پهنه)بستر جنگل هاي حرا( را تشكيل مي دهند. عمده ترين اين سازند ها مر بوط به دوران سوم زمين
شناسي هستند. در طي دوران چهارم فرسايس به حداكثر فعاليت خود مي رسد. به طوريكه مورفولوژ ي كنوني منطقه را چنين رقم زده است.
در نهايت مي توان اشاره كرد كه اين پهنه در طي دوران چهارم، هنوز فعال مي باشد. در بخش سطحي اين پهنه برآيند جزر و مد، در حال جابجا
كردن و تثبيت رسوبات و در بخش زيرين آن نيز گند نمكي كه نشان از فعاليت و تكتوني ك آن دارد.
-2-5 خاك شناسي) منابع اراضي و قابليت اراضي( و نقشه مربوطه
خاك رويشگاه جنگل هاي مانگرو شور مي باشدكه به نام خاك هاي هالومورفيك نيز موسوم است. خاك ها ي شوره زار اين منطقه سولونجك يا
سولتنز هم ناميده مي شوند، اين خاك ها غالباً نتيجه ركسوبات رودخانه هاي فصلي هستند اين خاك ها حاوي عناصر بسيار ريزوظريف با بافت
سنگين ماسه اي سيليسي همرا با مقدار زيادي موادآلي وزنده وبرخي موادپوسيده گياهي هستند دراين خاك ها امالح فراواني از قبيل كلرور سديم
–كلرور منيزيم همراه با سولفات سديم وجود دارد PHاين خاك ها از 7/6تا8/3 وهدايت الكتريكي آناز 32/54تا 40/97نوسان دارد.
-6 پوشش گياهي
-6-1 تعيين تيپهاي گياهي
آخرين حد گسترش جنگلهاي مانگرو در عرض جغرافيايي باال جزء زيستگاههاي غني و با ارزش مي با شد كه در بخش شمالي خليج
فارس در اين منطقه وجود دارد . زيستگاهي جذر ومدي كه از يك سو با دريا با آب شور و از سوي ديگر با خشكي و رودخانه هاي آب
شيرين در ارتباط است .
سواحل دريا
-2-6 تعيين فهرست گونه هاي گياهي )خشكي – آبي ( ) در يك جدول نام فارسي ،فرم رويشي، نام علمي ، نام انگليسي و طبقه بندي آن از نظر
IUCN و فهرست موسسه تحقيقات جنگلها و مراتع اشاره شود(
حرا با نام علمی marina Avicennia که جنگلهای نسبتا״ انبوهی را بر روی توده های جزایر جزر و مدی به وجود آورده
است
گياهان :
گونه درخت حرا با نام marina Avicenia
هالوفيت هاي علفي :
Halocnemum strobilaceu-1
Suaeda monoica forsskale-2
Suaeda maritime -3
-3-6تعيين جدول ارزشي گياهان)گونه هاي انحصاري ، بومي ، بازمانده ،نادر ، محدود شده ، درمعرض تهديد ، )طبق فهرست List Red موسسه
تحقيقات جنگلها ومراتع وهمچنين معيارهاي IUCN حمايت شده ، معرف، گونه هاي با ارزش ژنتيكي ويا ساير ارزشهاي شناخته شده ، گونه هاي
بيگانه ومعرفي شده(
-4-6 تعيين ارزش ويژه گياهان شامل ارزشهاي :)دارويي ، تجاري ، صنعتي ، زينتي ،كاربرد درايجاد فضاي سبز شهري و درمرمت و بهسازي
طبيعت( و همچنين ارزشهاي اكولوژيك
-5-6 تعيين تراكم پوشش گياهي و طبقه بندي آنها )25-0،50-25و 50به باال(
نقشه هاي موردنياز:
نقشه تيپولوژي گياهي ، نقشه طبقه بندي تراكم گياهي ، نقشه پراكنش گونه هاي گياهي شاخص
تيپ زيستگاه :
پهنه هاي گل ي
جوامع جنگلي حرا)اكوس يستم ماندابي مانگرو(
شوره زار ها
زيستگاه آبي) دريايي(
ساحل رود خانه مهران در غربي تر ين مرز منطقه
-7 حيات وحش
-7-1 بررسي تنوع گونه اي منطقه
-2-7 بررسي پستانداران، پرندگان، خزندگان و دوزيستان و آبزيان شاخص منطقه وارايه فهرست آنها برحسب نوع زيستگاه،تغذيه, موقعيت حفاظتي
وساير خصوصيات متعارف درجداول ارزشي)با معرفي گونه هاي بارز وگونه هاي ثبت شده درفهرستهاي IUCN و CITES و ايران(
جنگلها ي حرا باعث جذب جمعيت ها ي متنوعي از پرندگان بخصوص از تيره حواصيلها شده است.
انواع حواصيل : حواصيل سفيد بزرگ alba Egretta
حواصيل هندي
نام علمي گونه: grayii Ardeola
حواصيل سبز
نام علمي گونه: striatus Butoridesاگرت ساحلي
نام علمي گونه: gularis Egretta
سليم خرچنگ خوار
نام علمي گونه: ardeola Dromas
صدف خوار
نام علمي گونه: ostralegus Haematopus
كفچه نوك
نام علمي گونه: leucorodia Platalea
پليكان خاكستري
نام علمي گونه: crispus Pelecanus
شكم پايان ازبين شكم پايان گزارش شدهbifasciatus ,Clypeomorous ,sulcatus Planaxis ,cingulata Cerithidea فراوان ترين
گونه ها بوده اند.
دو كفه اي ها
گونه هاي دوكفه ايnatalensis Eurytellina ,ceylonica Dosinia,cocculata Crassostcea فراوان ترين گونه ها بوده اند.
خرچنگ ها
خزندگان منطقه خانواده هيدروفيده » مار دريايي « : hydrophidae family در منطقه حرا يك گونه مار خشكزي با نام علمي Echis
carinatus و با نام فارسي مار جعفري وجود دارد كه در سواحل شمالي منطقه ديده مي شود .
زيستگاه مار جعفري : مناطق شني ، صخره اي ، خاك رسي ، بوته زارها و زير تخته سنگ ها .
از ديگر خزندگان زيستگاههاي آبي حرا دو گونه الك پشت دريايي به شرح زير مي باشد .
الك پشت سبز : mydas Chelonia
اين گونه از گياهان دريايي ، جلبكهاي مختلف و برگ حرا تغذيه مي كند و لذا اوقات زيادي را در نزديكي سواحل مي گذارند . ولي نابالغهاي اين
الك پشت ها تا حد زيادي گوشتخوارند و از نرمتنان ، سخت پوستان و اسفنج ها تغذيه مي كنند .
الك پشت منقار عقابي : imbricate Eretmochelys
الك پشت عقابي در آبهاي ساحلي ، از جمله سواحل مرجاني و صخره اي يافت مي شود . همه چيز خوار است ولي سخت پوستان ، مرجانها ،
توتياهاي دريايي ، ماهي را ترجيح مي دهد و از همين رو در جنگلهاي حرا ، خورها و تاالبهاي ساحلي نيز زندگي مي كند .
پستا نداران منطقه چندگونه مرتبط با خشكي هاي مجاور دشت ها وارتفاعات شمالي عمده جزيره قشم است كه به طور اتفاقي وارد اين منطقه مي
شوند. روباه شغال وگاهي كفتار وخرگوش درزمره اين پستانداران محسوب مي شوند. موش سياه)rattus Rattus )ولي يك گونه موش سياه با
جنگل هاي حرا سازگار شده والنه خودرابرروي درختان حراوميان شاخ وبرگ هاي انبوه مي سازد.
جربيل بلوچستان )nanus Gerbillus )
اين موجود از راسته ستيده است كه جثه كوچكي دارد.فعاليت شبانه داردودرروزكمترمشاهده مي شود. النه خودرا درخاك هاي نرم زيربوته هاح فر
مي كند واز ميوه وجوانه گياهان تغذيه مي كند.
زماني كه آب درباالترين حدخودقراردارد پستانداراني نظير دلفين ها، پورپويز بي باله براي استفاده ازامكانات موجودوفعاليت هاي بيولوژيك زادآوري
واردخورها مي گردد.
ساير پستا نداران منطقه :
موش قهوه اي norvegcus Rattus - جربيل هندي indica Tetera
-3-7 زيستگاهها و طبقه بندي آنها از نظر كيفيت و عوامل تهديد
-4-7 نقشه زيستگاهها و پراكندگي گونه هاي شاخص
-5-7 تعيين مسيركريدورهاي ترددحيات وحش درفصول مهاجرت مربوطه در داخل و خارج منطقه و شناسائي مناطق حياتي و حرايم اكولوژيكي
پيرامون آن
-8 چشم اندازهاي طبيعي ، زمين شناسي و فرهنگي و باستاني
-1-8 بررسي چشم اندازهاي ويژه طبيعي وارزشهاي فرهنگي و باستاني و وضعيت بهره برداري و خالصه ويژگي آن
نقشه هاي مورد نياز : تهيه نقشه جانمائي محل دقيق چشم اندازها و آثار طبيعي ، فرهنگي و باستاني طبيعي و منابع اقتصادي – اجتماعي
-9 اقتصادي اجتماعي
-1-9 بررسي كانونهاي تمركز انساني ) ساكن – متحرك ) عشايري( محدوده منطقه و پراكنش آنها
جاده اصلي بندرعباس به بندر خمير از شمال منطقه حفاظت شده عبور مي كند كه در حد فاصل بندر پهل و پيرجزيره با راههاي فرعي متعددي به
مرز آبي منطقه دسترسي دارد . در حاشيه شرقي و جنوبي نيز راه روستاي الفت كهنه از طريق الفت نو به گورز ين و سپس از طريق روستاي طبل به
چاهو و امتداد آن كه تماما" در جزي ره قشم واقع اند، قابل دسترسي است. تمامي قسمت هاي منطقه به ويژه از طريق دو بندر الفت و پهل توسط
قايق قابل دسترسي است. براساس اطالعات گردآوري شده در اين تحقيق حدود 40 روستا در حاشيه و داخل منطقه حفاظت شده حرا قرار دارند كه
از اين تعداد 13 روستا در حاشيه جنوبي مرز منطقه و تعداد يك شهرو 26 روستا در حاشيه شمالي منطقه حفاظت شده حرا واقع شده اند از اين
تعداد تنها سه روستاي الفت كهنه و الفت و سريك در نواحي جنوبي در داخل منطقه حفاظت شده قرار دارند و بخش هايي از روستاهاي پهل
وشهرستان خمير و بندر دوالب و بندر گوران در داخل منطقه حفاظت شده قرار داشته و بقيه روستاها نيز با فواصل صفر تا يازده كيلومتر از مرز
منطقه قرار گرفته اند . از اين تعداد روستاها حدود 20 روستا داراي جمعيت ثابت و يك روستا ) الفت كهنه ( با جمعيت فصلي و 19 روستاي ديگر
نيز خالي از سكنه مي باشد .
-2-9 بررسي خالصه وضعيت جمعيت ، تعيين روند و تغييرات آن و تأثير رشد جمعيت بر روي منطقه و اشتغال
واقع شدن منطقه حفاظت شده حرا مابين دو رودخانه پر آب استان و كشور يعني رودخانه هاي مهران و كل كه خود يكي از عوامل طبيعي وج ود
بزرگترين عرصه رويشگاهي مانگرو كشور وعامل استقرار نهاالهاي حرا بوده است و يكي از ارزشمند ترين ذخيره گاههاي انسان و كره مسكون را
بوجود آورده است.
امروزه به علت فعاليت هاي بدون تدبير انساني در باالدست از جمله كشاورزي هايي كه در باالدست ودر استانهاي هرمزگان و فارس و كرمان
صورت ميگيرد و هيچگونه توجهي به حساسيت فرسايش خاك نمي گردد.
ونيز ساير فعاليت هاي انساني از جمله فعاليت هاي معدنكاري باعث گرديده كه ساليانه در اثر بارش هاي فصلي وسيل آسا كه در منطقه معمول
است .حجم زيادي از رسوبات را وارد منطقه حفاظت شده حرا نمايد وباعث گردد كه جزاير رويشگاهي حرا از درون نابود گردد بطوريكه اين جزاير
هر ساله ازقطر حلقه رويشگاهي حرا ازداخل كاسته شده و به مساحت دايره تهي از حراي داخلي اين جزاير افزوده گردد.
زيرا ورود رسوبات بيش از حد ظرفيت آبشويي امواج دريايي باعث پوشانده شدن ريشه هاي هواي حرا) پنوماتو فرها ( گرديده وباعث خفگي و
كوتاه شدن تدريجي طول درختان حرا شده و در نهايت نابودي آنها را به دنبال دارد .
منطقه حرا به علت وجود جزيره قشم محيط آرام و امني را از نظر فعاليتهاي فيزيكي وامواج دريا دارا بوده است وباعث توليد ورشد انواع الرو آبزيان
بوده و ذخيره گاه ژنتيكي خليج فارس به شمار ميرود .
اما در آينده اي نه چندان دور اين منطقه نابود گرديده و اين طراوت وشادابي واين منطقه حياتي تبديل به بيابانهاي برهوتي ميگردد و طوفانها و
وزش بادهاي وطوفانهاي شن و خاك زندگي همه روستاهاي اطراف را تهديد خواهد كرد.
-3-9 بررسي وضعيت كاربري فعلي اراضي
-4-9 بررسي وضعيت فعلي خدمات زيربنايي )آب، برق، راه دسترسي و ...(
-8-9 عوامل تهديد كننده ، چالش ها و تعارضات مهم منطقه
در اثر صيد بي رويه و آلودگي آب و نيز افزايش تعداد صيادان چنان رضايت بخش نيست . همچنين بخش خدمات نيز از درآمد زايي مطلوبي
برخوردار نمي باشد . كمبود درآمد از فعاليت هاي رايج سنتي و مشروع در منطقه سبب شده كه تا جمعيت زيادي در بخش قاچاق كاال مشغول شد ه
و تعداد بهره برداران از سرشاخه هاي حرا نيز افزايش يابد و از طرفي تعارض به اراضي منطقه نيز گسترش يابد . بر اين اساس صنعت اكوتوريسم مي
توان به عنوان يك بخش اشتغال زا با درآمد كالن عالوه بر حل مشكل اشتغال در كم كردن فشار ناشي از بهره برداري بي رويه از جنگل تا حدود
زيادي بكاهد .
نقشه كليه عوارض انسان ساخت و طبيعي مانند سكونتگاهها، راهها، مراكز اشتغال , خطوط انتقال نيرو و سوخت و....
-10 وضعيت حفاظت منطقه از نظر نيروي پرسنلي ، امكانات و تجهيزات،پراكنش پاسگاهها
-11 طرحهاي مطالعاتي و تحقيقاتي انجام شده يا در دست اقدام
-تهيه شناسنامه زيستي منطقه حفا ظت شده حرا
-تدوين انواع برو شور)به طور مثال ذخ يره گاه زيستكره حرا، ذخي ره گاه حرا)منطقه حفاظت شده((
-مطالعات توجي هي منطقه حفاظت شده حرا.
-سرشمار ي ساالنه پرندگان مهاجر.
و پروژه ها ي تحقيقاتي ، دانشگاهي و دانشجويي كه عبارتند از:
-بررسي زيستگاه، تخمين جمعيت وتراكم موش سياه درذخيره گاه زيستكره حرا 1385-86
)اداره كل پژوهش ها ي كاربردي دانشگاه تهران(
-تعيين ساختار ژنتيكي جنگل هاي حرا استان هرمزگان به منظور حفظ و حمايت ارآن ها1385-86) دانشگاه علوم و فنون دريايي خرمشهر(.
-طرح جامع مديريت تاالب هاي )خورخوران، دلتاي رودشور، شيرين وميناب، دلتاي رود گزوحرا(دراستان هرمزگان )دانشگاه علوم وفنون دريايي
خرمشهر(.
-ارزشگذار ي اقتصاد ي منطقه حفاظت شده حرا قشم 1385-86 )دفتر همكاري ها ي علمي مشاوره ا ي دانشگاه شيراز (.
-حفاظت از گونه هاي جانوري نادر- حمايت شده و در معرض تهدي د)دلفين – نهنگ(1386-87 ) دانشگاه آزاد اسالمي بندر عباس(.
- مقايسه ميزان وابستگي جمعيت پرندگان آبز ي و كنار آبز ي به دو نوع مانگرو و حرا و چندل و تعيين ضرايب همبستگي تنوع و تراكم پرندگان به
ميكرو و ماكرو كليماي مناطق رويشگاهي مانگرو 1387 )دانشگاه آزاد اسالمي بندر عباس(.
-تعيين حساسيت زيست محيطي مناطق ساحلي- دريايي ذخيره گاه زيستكره حرا با استفاده از سنجش از دور سيستم اطالعات جغرافيايي .GIS
. 85-1386
-پايش وضعيت پرندگان زادآور )از سه سال گذشته تا كنون(.
-طرح جامع مديريت تاالب هاي )خورخوران، دلتاي رودشور، شيرين وميناب، دلتاي رود گزوحرا(دراستان هرمزگان )دانشگاه علوم وفنون دريايي
خرمشهر(.
-طرح جلوگير ي و كاهش آلودگي رودخانه مهران.
-پايش مستمر رودخانه ها منتهي به ذخيره گاه ها.
-طرح مطالعات اقتصاد ي- اجتماعي در مطالعات طرح توجيهي منطقه حفاظت شده حرا.
-سرشمار ي نفوس مسكن سال 1385 و 1390سرشمار ي كشاورز ي.
ارائه فايل رقومي كليه اليه هاي اطالعاتي در فرمت ready GIS , file shape الزامي است.
زون مركز ي: درختان حرا )جنگل ها ي مانگرو(
زون سپر : شوره زار ها و مناطق اطراف و بخشي از سكونت گاه ها.
زون بينابيني: مناطق روستايي اطراف مرز منطقه و سكونت گاه ها، به عنوان زون بينابيني در نظر گرفته شده است.
كمبود درآمد از فعاليت هاي رايج سنتي و مشروع در منطقه سبب شده كه تا جمعيت زيادي در بخش قاچاق كاال مشغول شده و تعداد بهره بردار ان
از سرشاخه هاي حرا نيز افزايش يابد و از طرفي تعارض به اراضي منطقه نيز گسترش يابد . بر اين اساس صنعت اكوتوريسم مي توان به عنوان يك
بخش اشتغال زا با درآمد كالن عالوه بر حل مشكل اشتغال در كم كردن فشار ناشي از بهره برداري بي رويه از جنگل تا حدود زيادي بكاهد .
شغل مردم منطقه صيادي ، كشاورزي ، دامپروري و خدماتي بوده كه تنها در بخش خدمات و صيادي از رونق خوبي برخوردار است و كشاورزي و
دامپروري نيز به صورت سنتي و بيشتر به حالت درآمدي براي كمك هزينه زندگي در منطقه رايج است . براساس آمار گردآوري شده در اين تحقي ق
در سال 1381 تعداد 853 نفر كشاورز با 815 هكتار سطح زير كشت) نخلستان ( و 1203 نفر دامدار با 26275 راس بز و 1084 راس گاو و
2030 گوسفند و 584 نفر شتر در منطقه مشغول به فعاليت هستند . شغل صيادي باوابستگي شديد به خود به جنگل حرا از عمده فعاليت هاي
رايج در منطقه است كه براساس آمار مذكور در منطقه تعداد 1271 نفر صياد با 486 قايق ماهيگري مشغول به فعاليت هستند كه از روشهاي صيد
صنعتي بوسيله تورهاي خور بند و قالب و مشتا به امر صيادي مي پردازند .
كارگاه هاي لنج سازي نيز حدود 315 نفر از اهالي منطقه را مشغول به كار نموده اند كه از تعداد 18 كارگاه به تعداد 4 كارگاه در ناحيه شمالي
در جنگل حرا و 14 كارگاه نيز در ناحيه جنوبي منطقه حفاظت شده قرار دارد . از تعداد شاغلين در بخش خدمات آمار دقيقي وجود ندارد ولي در
هر صورت تعداد زيادي از خانوارها از اين طريق امرار معاش مي نمايند . در بخش توريسم در جنگل نيز در 9 روستاي منطقه افرادي با 121 قايق
مسافري كه عمدتاً اين قايق ها چند منظوره بوده ) صيادي ، حمل و نقل ، مسافري ( به خدمات دهي مسافران جهت گردش در جنگل حرا مشغولند
و بيش از 320 نفر نيز در امر سرشاخه زني حرا فعاليت دارند كه با فروش سرشاخه هاي حرا گذران زندگي مي نمايند .
فعاليت كشاورزي به دليل كمبود آب و شرايط نامساعد آب و هوايي هيچ مقرون به صرفه نبوده و دامپروري نيز از بازده اقتصادي مناسبي برخوردار
نمي باشد . فعاليت صيد و صيادي در جنگل حرا با توجه به روند كاهش ذخاير آبزيان منطقه در اثر صيد بي رويه و آلودگي آب و نيز افزايش تعداد
صيادان چنان رضايت بخش نيست . همچنين بخش خدمات نيز از درآمد زايي مطلوبي برخوردار نمي باشد .
امروزه به علت محدوديت هاي منابع آب شيرين و قابل شرب براي مركز جمعيتي وتجاري وصنعتي كه قبال بدان اشاره گرديد باعث گرديده كه بشر
به سمت استفاده از منبع آبهاي دريا به مدد تكنولوژي روي آورد الكن عدم توجه به مالحضات زيست محيطي و عدم توجه به حساسيتهاي
اكولوژيكي منطقه آنرا به يكي از معضالت منطقه تبديل نموده است.
برداشت آب از آبهاي درون منطقه كه موجبات نابودي الرو انواع آبزيان منطقه ميگردد برگشت آب داغ فاضالبي آب شيرين كن ها و در نهايت
فاضالب توليدي مراكز جمعيتي منطقه را با تهديدات جدي مواجه ساخته است .
امروزه پرورش انواع آبزيان به عنوان يك صنعت توليدي يكي از راهكار هاي انساني براي توليد پروتئين است اما بازدهي زود هنگام اين صنعت در
مناطق رويشگاهي حرا و مانگرو ها مسئولين ومتوليان و متقاضيان اين صنعت را به سمت عرصه ها متوجه ساخته است اين در صورتي است كه
تجربيات كشور هاي ديگر مانند تايلند و اندونزي نشان ميدهد كه اين وضعيت سرابي بيش نبوده پس از مدتي به علت ايجاد انواع آلودگي ها و مواد
مغذي و ديگر رسوبات وپيچيدگي اكوسيستم كنترل پارامترهاي حياتي غير ممكن بوده وباعث ميگردد اين صنعت با شكست مواجه شود و ضمن
نابودي عرصه هاي رو يشگاهي مانگرو نابودي منابع سرمايه اي و ورشكستگي صاحبان واحد هاي توليدي ، اكو سيستم منطقه نابود گردد .
اين وضعيت متاسفانه در غرب منطقه در جنوب غرب روستاي سايه خوش اتفاق افتاده وبااستفاده از خال قانوني واحد هاي پرورشي زير 400
هكتار اين سايت ضمن استفاده از منابع آبي داخل منطقه حفاظت شده وآب گيري از محل رودخانه مهران بدون هرگونه مطالعات و ارزيابي هاي
زيست محيطي اجرا گرديده كه به علت عدم توجه به توصيه هاي زيست محيطي كارشناسان و عدم توجه به وضعيت اكوسيستم منطقه و مناطق
همجوار باالدست كه داراي ساختار زمين شناختي جوان و فرسايش پذيري است امروزه با مشكل هجوم رسوبات به داخل كانال ها و استخرها ي
پرورشي از باالدست و فرسايش بادي به علت عدم توجه به اقليم و جهت وزش بادها از پايين دست روبرو گرديده و يكي از مشكالت منطقه به
شمار ميرود زيرا كه بهترين منطقه بافر زونيك غرب منطقه را تخريب و فرسايش بادي و شن هاي روان رابه منطقه سرازير نموده است امروزه
بهترين زيستگاه ونيچ اكولوژيك پرندگان ابزي و كنار آبزي ومهاجر كه رودخانه مهران بوده است با تهديد جدي مواجه است .
خلنگزارها و بوته زارها و گزستان هاي انبوه شرق رودخانه مهران كه بهترين بافر زون منطقه و پناهگاه جبير كه از گونه هاي خشكزي منطقه است
بدون ترديد در آينده اي نه چندان دور رو به تخريب ونابودي خواهد رفت.
وجاي آنرا شن زارها وبيابانها و تپه هاي ماسه اي پر خواهد كرد.
امروزه استقرار صنايع بزرگ واسكله هاي بزرگ صادرات و واردات كاال و بار در غرب شهر بندر عباس مانند پااليشگاههاي بزرگ هشتم وخليج فارس
و آلومينيوم المهدي و هرمز آل و كارخانجات فوالد ومنطقه ويژه صنعتي ومعدني و كشتي سازي بندر شهيد رجايي و بندر شهيد باهنر و صده ا
واحد صنعتي ديگر در همسايگي و شرق منطقه حفاظت شده حرا واقع شده است اين در حالي است كه اغلب اين واحدها فاقد مطالعات ارزيابي
زيست محيطي وبدون رعايت مالحظات زيست محيطي استقرار يافته اند و فاضالب و زباله اين واحد ها به هر شكلي اعم از تصفيه شده ويا نشده
اگر به طور كامال خوش بينانه اي هم به آن نگريسته شود وبي خطر جلوه داده شود . اما بطور تجمعي فكري براي آن انديشيده نشده است واين
در صورتي است كه حوادث واتفاقات دريايي را نيز بايد به آن افزود .
حال توجه به جهت حركت آب درخليج فارس كه عكس عقربه هاي ساعت است تمام اين خطرات ناشي از آلودگي را به سمت منطقه حفاظت
شده حرا سرازير نموده و منطقه را به شكل كامال خطر ناكي تهديد مينمايد.
-3محدوده هاي امن مصوب :
مساحت زون مركز ي: 61496 هكتار
مساحت زون بينابيني: 17484 هكتار
مساحت زون بافر: 152773 هكتار
يكي از نيازمنديها ي منطقه حفاظت شده حرا لزوم مطالعات زون بند ي اكولوييكي دريايي جهت جانمايي و پيشنهاد پارك ملي دريايي در تاالب بي ن
المللي خور خوران و منطقه حفاظت شده حرا. است وپيشنهاد اين اداره كل زون مركزي فعلي به عنوانمحدوده پارك ملي و محدوده باقي ماندهبه
عنوان بافر بصورت حفاظت شده باقي بماند .
بخشي از منطقه حفاظت شده حرا كه در خشكي جزيره قشم بعنوان بافر زون استراحتگاه پرنده گان آبز ي به منطقه الحاق گرديده بود و هم اكنون
بعلت تعارضات فراوان مسكوني ارتباط ي و جاذبه ها ي توسعه بطور عملي كار كرد هاي خود را از دست داده است هيچ گونه ارزش حفاظتي ندارد ا ز
منطقه حذف گردد .
-1 احياء و بازسازي :
- ارتقاء سطح آگاهيهاي اقشار مختلف جامعه بويژه آبادي هاي حاشيه جنگل هاي حرا نسبت به اهميت جنگل هاي حرا .
- ترويج آموزش هاي زيست محيطي در مدارس از طريق كارشناسان محيط زيست .
- ايجاد انگيزش هاي الزم براي جلب مشاركت هر چه بيشتر جوامع محلي در حفاظت از جنگل هاي حرا .
- تقويت نهادهاي مدني نظير شوراهاي اسالمي و دخالت دادن آنها در برنامه هاي حفاظتي .
- توسعه تسهيالت تفرجي ، پژوهشي و آموزشي .
- گسترش فعاليت هاي گردشگري و ايجاد تسهيالت الزم براي توسعه گردشگري در اين مناطق .
- افزايش نرخ مشاركت نيروي كار بويژه زنان در فعاليت هاي اجتماعي از طريق ايجاد فرصت هاي شغلي با تكيه بر منابع محلي .
- توسعه فعاليت هاي نهضت سوادآموزي در روستاهاي حاشيه جنگل هاي حرا .
- گسترش تسهيالت كنترل و نظارت در منطقه .
- كنترل دقيق بهره برداري از اين جنگل ها .
-حفاظت از طبيعت بكر،جوامع وگونه ها
- مرزبندي منطقه حفاظت شده حرا با نصب تابلو وعالئم راهنما
-زون بندي منطقه به طوركامل وقبل تمييز اجرا گردد
-نظارت بر كميت وكيفيت استقرار صنايع با بررسي دقيق اثرات كوتاه وبلندمدت وهمه سونگر
-فعاليتهاي درون وحاشيه منطقه بايستي به صورت سنتي و....
-عوامل تهديد كننده منطقه مورد مطالعه ) آتش سوز ي ، انتشار آلودگيها ي زيست محيطي ؛ غيره (
عوامل تهديد جنگل هاي حفاظت شده حرا :
-1 برداشت بيش از حد سرشاخه جهت تعليف دام .
-2 حضور دام هاي اهلي بخصوص شتر در جنكل هاي حرا .
-3 آلودگي نفتي ناشي از تردد نفتكش ها و يا حوادث دريايي .
-4 توسعه آبزي پروري در مجاورمنطقه مانند سايت گورزين، سايت سايه خوش، سايت دوالب آنها .
-5 توسعه راه هاي ساحلي...احداث جاده قشم- دوالب، قشم- الفت ،الفت –گورزين .
-6 استفاده نامناسب تفرجيدر خمير چاه سحاري بندر پل گل كن كنخ بركه سفلين دوالب ملكي بندر طبل چاه سحار ي بندر الفت و.
-7 برهم زدن آرامش زيستگاهها با توسعه فعاليت اقتصادي در حاشيه آنها لنج ساز ي ها تعمير گاه ها احداث جاده ها نيرو گاه گازي خمير پمپ
بنزين ها .
-8 فعاليت هاي صيادي شامل : صيد بي رويه ، صيد قاچاق تور ها ي كف كش ترال ، صيد غير اصولي با تور هاي شفاف پالستي كي و ساي ر رو شها ي
غير استاندارد
-9 قاچاق سوخت گازوئيل وبنزين .
-10 احداث سد بر رودخانه هاي منتهي به جنگل هاي حرا و قطع حق آبه آنهابيش از ده سد خاكي و ... .
-11 وجود صنايع و تخليه ضايعات ناشي از فعاليت آنها شامل معادن ،چهار معدن گچ دو معدن آهك معادن وابسته به كار خانه سيمان خمير
معادن سنگ الشه و مخلوط كوهي باالدست سه معدن و معادني كه پساب آنها منتهي به رودخانه ها ي كل و مهران مي شود و صنايع كارخانه جات
سيمان خمير پااليشگاه گاز گورزين .
-12 تعمير شناورهاي سنتي در جنگل ها در بندر خمير يك تعمير گاه در پل چاه سحاري تعمير گاه و لنج ساز ي در بندر الفت سه تعم ير گاه و
لنج سازي در ملكي يك تعمير گاه و لنج سازي در بندر دوالب يك تعمير گاه و لنج سازي .
-13 ساخت اسكله و موج شكن در جنگل ها حرا در شهر خمير سه دستگاه، در بندر پل يكدستگاه ، در الفت دو اسكله در سهلي يك اسكله در
طبل يك اسكله در دوالب يك اسكله .
-15وجود چهار شهرك صنعتي در حاشيه تاالب بين المللي خور خوران
-16 احداث بيش از چهار آبشي رينكن در داخل و حاشيه منطقه تاالب بين المللي خور خوران.
-17وجود صنايع بزرگ كشتي سازي و ساير صنايع بزرگ غرب بندر عباس كه آلودگي و پساب آلوده آنها بطور غير مستقيم وارد منطقه حفاظت
شده مي گردد .
-18احداث طرح جامع ارتباطي قشم )خليج فارس ( – ساحل سرزميني.
-19تعارضات و تصرفات اهالي منطقه بواسطه تداخل وظايف سازماني با منطقه آزاد قشم .
-20تصرفات و مجوز ها ي بسيار زياد غير قانوني سازمان منطقه ازاد قشم در محدوده الفت و شرق آن مانند احداث ورزشگاه در منطقه احداث پمپ
بنزين احداث مراكز تجار ي در داخل منطقه .
-21صدور غير قانوني مجوز ساخت و واگذاري ساخت شناور ساز ي مرواري د بندر پل توسط مسئولين سابق و اسبق اداره كل.
-22عدم وجود طرح جامع و تفضيلي براي منطقه حفاظت شده و تاالب بين المللي خور خوران.
عدم مشخص بودن نقشه اصلي تاالب بين المللي خور خوران و امكان دست اندازي و تغيير مرز محدوده تاالب در سالها ي اخير .
-23ساخت قريب الوقوع مجتمع پاسار گاد كربنات سديم بندر عباس در داخل محدوده تاالب بين المللي خور خوران .
-24 ورود انواع پساب هاي صنعتي [ شهر ي و معدني به محدوده تاالب بين المللي خور خوران و منطقه حفاظت شده حرا
كشتي سازي ، بندر بستانو ، روستاها ي گچين و مناطق اطراف ، پساب و روانآب كليه معادن گنبد نمكي گچين از جمله معدن اورانيوم
- بازدید: 12